Μπορεί κατά καιρούς να συγκρίνουμε διανομές και εκδόσεις ώστε να δούμε ποια από αυτές είναι πιο κοντά στο ΕΛ/ΛΑΚ, είτε για το ποια είναι η πλησιέστερη στη φιλοσοφία του FSF (Free Software Foundation).
Υπάρχουν διανομές οι οποίες «θυσιάζουν» (όπως συνηθίζεται να λέγεται) τα πρότυπα του ΕΛ/ΛΑΚ, συνήθως για την ευκολία χρήσης, όσο και με την προτροπή εγκατάστασης κλειστού λογισμικού.
Το Trisquel δεν ανήκει σε αυτές τις διανομές.
ΠΡΟΤΥΠΑ ΤΟΥ FSF
To Free Software Foundation είναι ο οργανισμός εκείνος ο οποίος διαχειρίζεται κάποιες άδειες Ελεύθερου Λογισμικού, τις οποίες μάλιστα έχει δημιουργήσει κιόλας.
Επίσης, χρηματοδοτεί το έργο GNU το οποίο μας έχει προσφέρει αφιλοκερδώς όλα εκείνα τα εργαλεία τα οποία χρησιμοποιούμε καθημερινά στις διανομές μας.
Το FSF έχει κάποια πρότυπα, αυστηρά ίσως, αλλά μη ξεχνάμε ότι πρόκειται για το FSF. Όποια διανομή ακολουθεί αυτά τα πρότυπα εγκρίνεται και συγκαταλέγεται στη λίστα με τις Linux διανομές, οι οποίες προτείνονται από το FSF και οι οποίες σέβονται 100% την ελευθερία του χρήστη.
Λίγες διανομές θα δείτε σε αυτή τη λίστα και καμία από τις γνωστές mainstream. Γιατί άραγε;
ΠΥΡΗΝΑΣ LINUX ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ
Όσο και να φανεί παράξενο, όσο και να φανεί περίεργο, ο πυρήνας Linux τον οποίο χρησιμοποιεί το 99% των διανομών που γνωρίζουμε (ακόμη και εκείνες που δεν γνωρίζουμε) περιέχει στον κώδικά του κλειστό λογισμικό. Στον πυρήνα Linux λοιπόν, εμπεριέχονται κάποιοι drivers οι οποίοι δεν έχουν διαθέσιμο τον κώδικά τους. Διατίθενται συνήθως από εταιρίες υλικού οι οποίες ναι μεν θέλουν ο πυρήνας Linux να υποστηρίζει το υλικό τους, δεν θέλουν όμως να διαθέσουν τον πηγαίο κώδικα. Αυτά, είναι compiled binaries τα οποία στη γλώσσα των προγραμματιστών του πυρήνα τα ονομάζουν: Binary Blobs.
Οι «σκληροπυρηνικοί» του Ανοιχτού Κώδικα και του Ελεύθερου Λογισμικού προτείνουν την αφαίρεση τέτοιου είδους λογισμικού μέσα από τον πυρήνα. Επειδή οι υπεύθυνοι ανάπτυξης του πυρήνα Linux δεν φαίνεται να έχουν σκοπό να αφαιρέσουν τα Binary Blobs, δημιουργήθηκε ο Libre Kernel.
Ο Libre Kernel είναι ο ίδιος πυρήνας Linux που γνωρίζουμε, με όλα τα Binary Blobs να έχουν αφαιρεθεί. Είναι 100% Free Software και συμμορφώνεται πλήρως με τα πρότυπα του FSF.
Αυτόν τον πυρήνα χρησιμοποιεί το Trisquel Linux.
TRISQUEL ΚΑΙ UBUNTU
Τι σχέση μπορεί να έχει το Trisquel με το Ubuntu; Δηλαδή, μιλάμε για τα δυο άκρα αντίθετα σε ότι αφορά τη φιλοσοφία, την ιδεολογία… κλπ. Αυτή όμως είναι η ομορφιά του ΕΛ/ΛΑΚ.
Αντί οι προγραμματιστές του Trisquel να «ανακαλύψουν ξανά το τροχό», πήραν την ήδη έτοιμη και ώριμη βάση του Ubuntu, καθώς και τα διαθέσιμα πακέτα, και δημιούργησαν τη δική τους διανομή.
Ναι, το Trisquel είναι βασισμένο στο Ubuntu. Ένα από τα πολλά derivatives του Ubuntu και ένα από τα λίγα άκρως αντίθετα με τη διανομή στην οποία βασίζονται.
Η δουλειά που έχουν κάνει οι προγραμματιστές του Trisquel είναι να αφαιρέσουν όλα τα πακέτα που δεν συνάδουν με τα πρότυπα του FSF από τα αποθετήρια, γι’ αυτό και χρησιμοποιούν δικά τους αποθετήρια (και όχι απευθείας του Ubuntu) και να χρησιμοποιούν φυσικά τον Libre Kernel αντί του κλασσικού Linux Kernel.
Διατηρούν επίσης και ένα προσαρμοσμένο γραφικό περιβάλλον που βασίζεται στο GNOME Flashback, είτε στο LXDE αν κάποιος επιλέξει την ελαφριά έκδοση. Αν και το GNOME Flashback έτσι όπως το έχουν προσαρμόσει, μια χαρά ελαφρύ είναι κι αυτό.
ΛΗΨΗ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ
Λήψη του Trisquel μπορεί κάποιος να κάνει από την επίσημη σελίδα του: trisquel.info.
Εάν θέλει να επιλέξει άλλη εικόνα iso, μπορεί να επισκεφτεί αυτή τη σελίδα: trisquel.info/en/download.
Σε ότι αφορά την εγκατάσταση, το Trisquel χρησιμοποιεί το πρόγραμμα εγκατάστασης του Ubuntu οπότε καταλαβαίνουμε ότι η διαδικασία είναι εύκολη και προτείνεται ακόμη και για αρχάριους χρήστες.
Η τρέχουσα διανομή είναι η έκδοση Trisquel 7 με κωδική ονομασία Belenos και βασίζεται στο Ubuntu 14.04 LTS.
Η ανάπτυξη του Trisquel 8 το οποίο θα βασίζεται στο Ubuntu 16.04 έχει ήδη ξεκινήσει.
ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ
Η κοινότητα του Trisquel αποτελείται από άτομα πρόθυμα να βοηθήσουν. Με ένα πέρασμα από το Forum θα διαπιστώσετε ότι οι νεοεισερχόμενοι αντιμετωπίζονται όπως (σχεδόν) και σε αντίστοιχα του Ubuntu.
Αυτό που φυσικά αποτελεί «κόκκινο πανί» είναι οποιαδήποτε αναφορά (ακόμη χειρότερα χρήση) κλειστού λογισμικού, οποιασδήποτε μορφής (Binary Blob, πακέτο εγκατάστασης, εφαρμογή, έγγραφο… κλπ).
Μπορεί κάποιος να ζητήσει βοήθεια για όποιο πρόβλημα αντιμετωπίσει είτε στο φόρουμ, είτε στη λίστα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καλό θα είναι όμως να έχει διαβάσει πρώτα τη τεκμηρίωση και τα guidelines.
Συνεισφορά μπορεί να κάνει κάποιος με τους γνωστούς τρόπους (κώδικα, μεταφράσεις, βοήθεια χρηστών… κλπ). Επειδή όμως το Trisquel δεν χρηματοδοτείται από κάποια εταιρία και βασίζεται στις δωρεές των χρηστών, σκεφτείτε και το ενδεχόμενο χρηματικής δωρεάς ή αγοράς κάποιου προϊόντος: https://trisquel.info/en/wiki/how-help.
ΔΟΥΛΕΥΕΙ (;)
Ναι δουλεύει. Το δοκίμασα κάνοντας εγκατάσταση σε ένα USB Stick 16GB (το οποίο κρυπτογράφησα κιόλας) και φαίνεται να δουλεύει μια χαρά (τουλάχιστον στο δικό μου hardware). Θα κάνω δοκιμές και σε άλλους δυο υπολογιστές (γι’ αυτό και η εγκατάσταση σε USB stick), αν και δε νομίζω να αντιμετωπίσω κάποιο ιδιαίτερο πρόβλημα.
Οι εφαρμογές που περιέχει από προεπιλογή το Trisquel είναι λίγο-πολύ γνωστές. LibreOffice, Firefox (προσαρμοσμένος) …κλπ, με διαθέσιμες περίπου άλλες 20.000 (παρμένες από τα αποθετήρια του Ubuntu).
Να μην εγκαταστήσετε το Trisquel αν:
- Έχετε σκοπό να χρησιμοποιήσετε κλειστό κώδικα οποιασδήποτε μορφής,
- εγκαταστήσετε πακέτα άλλων διανομών ή αποθετηρίων τρίτων,
- το παίξετε Frankenstein κάνοντας μίξη αποθετηρίων, πακέτων ή εφαρμογών τα οποία δεν συμβαδίζουν με τα πρότυπα του FSF.
Δεν έχει κανένα νόημα να λέτε ότι «χρησιμοποιώ Trisquel» και να τρέχετε πχ: Flash Player ή να συνομιλείτε μέσω Viber.
Να εγκαταστήσετε το Trisquel αν:
- Θέλετε να δοκιμάσετε μια διανομή 100% Free Software,
- είστε «ταγμένοι» στα πρότυπα του FSF,
- θέλετε να «τη λέτε» σε άλλες διανομές.
Μη ξεχνάμε ότι όλες οι διανομές (mainstream και derivatives) που συνήθως χρησιμοποιούμε οι περισσότεροι, όσο σκληροπυρηνικές και να δείχνουν, συμπεριλαμβάνουν ίχνη κλειστού λογισμικού, τα οποία οφείλονται στον πυρήνα Linux και τα Binary Blobs όπως είπαμε και παραπάνω.
NickTux 