Χρησιμοποιώντας τον nano editor

ΑΥΤΗ Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ!

Παρακάτω θα δούμε τρόπους χρήσης του nano editor. Ο οδηγός απευθύνεται κυρίως σε νέους χρήστες που δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα από τερματικό ή κονσόλα. Όχι, δεν θα μάθουμε τερματικό εδώ. Εδώ θα δούμε έναν επεξεργαστή κειμένου εύκολο στη χρήση, που μπορεί να μας σώσει μέχρι και από επανεγκατάσταση του λειτουργικού.

Ο nano είναι ένας επεξεργαστής κειμένου από κονσόλα / από γραμμή εντολών (CLI editor).
ΕΡ: Σε ποια περίπτωση μπορεί όμως να μας χρησιμέψει ο nano και πρέπει να μάθουμε να τον χρησιμοποιούμε ;
ΑΠ: Όταν δεν έχετε γραφικό περιβάλλον και πρέπει να αλλάξετε κάποιες ρυθμίσεις, ένα αρχείο ρύθμισης (.conf) ή κάτι άλλο. Τότε θα σας χρειαστεί. Μιας και δεν θα έχετε γραφικό περιβάλλον, δεν θα μπορείτε να τρέξετε κάποιον γραφικό editor. Εκεί θα χρειαστείτε έναν επεξεργαστή κειμένου γραμμής εντολών (όπως είναι ο nano).

Ο nano editor είναι προ-εγκατεστημένος στις περισσότερες διανομές Linux (σίγουρα στις Ubuntu Based). Σε όσες τουλάχιστον έχω χρησιμοποιήσει εγώ (Fedora, OpenSUSE, Arch Linux) είναι προ-εγκατεστημένος. Αν και δεν είναι σε όλες ο προ-επιλεγμένος επεξεργαστής κειμένου. (στις Ubuntu Based κατά 99% είναι όμως).

Πάμε να μπούμε στο «ψητό».

Λειτουργίες Χρήσης

Για να ανοίξετε ένα έγγραφο πρέπει να πληκτρολογήσετε το όνομα του editor και το όνομα του εγγράφου με το πλήρες path (εκτός και αν αυτό βρίσκεται στον current κατάλογο).
Παράδειγμα:

nano /etc/fstab

Η παραπάνω εντολή θα ανοίξει το αρχείο ρύθμισης fstab που βρίσκεται στον κατάλογο /etc/. Αν το έγγραφο βρίσκεται στον κατάλογο που είστε ήδη (η κονσόλα ή/και το τερματικό ανοίγουν από default στον προσωπικό σας κατάλογο) τότε πληκτρολογείτε μόνο το όνομα του αρχείου.

nano myfile.txt

Προσέξτε τώρα μερικά πράγματα στην παραπάνω εικόνα.

Η πρώτη γραμμή δείχνει την έκδοση του nano (2.2.6) και το αρχείο που έχετε ανοίξει File: /etc/fstab.
Όλα τα υπόλοιπα από κάτω είναι τα περιεχόμενα του αρχείου.
Κάτω βλέπουμε να γράφει:Read 13 lines (Warning: No write permission) . Το αρχείο δηλαδή περιέχει 13 γραμμές και δεν έχουμε δικαίωμα εγγραφής. Δεν μπορούμε να το αλλάξουμε, παρά μόνο να το διαβάσουμε. Αυτό οφείλεται στο ότι το αρχείο είναι αρχείο συστήματος και πρέπει να έχουμε δικαιώματα για να το αλλάξουμε. Πρέπει να ανοίξουμε τον nano ως χρήστες root και αυτό γίνεται με την εντολή sudo. Παρεμπιπτόντως το συγκεκριμένο αρχείο μην το πειράξετε, απλά το έφερε ως παράδειγμα. Αν κάνετε κάποιο λάθος ίσως να μην εκκινεί καθόλου το σύστημά σας.
Κάτω-κάτω, βλέπουμε το μενού βοηθείας. Αυτά που βλέπετε ως ^W , ^R , ^G … κλπ, είναι τα λεγόμενα keystrokes που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να κάνουμε edit το αρχείο. Το σύμβολο ^ αντιστοιχίστε το με το πλήκτρο CTRL. Δηλαδή, CTRL+R = Read File, CTRL+W = Where Is.. κλπ.

Αν ανοίξετε ένα αρχείο που δεν υπάρχει, τότε ο nano θα ανοίξει ένα κενό αρχείο για να γράψετε σε αυτό. Καταλαβαίνετε δηλαδή με ποιον τρόπο μπορείτε να δημιουργείστε ένα αρχείο με τον nano.

Στον nano πλοηγούμαστε μέ τα βελάκια. Δεξιά-Αριστερά-Πάνω-Κάτω. Εναλλακτικά, αλλάζουμε ολόκληρες σελίδες με το PgUp και PgDown. Τα Home και End πάνε στην αρχή και το τέλος κάποιας γραμμής, αντίστοιχα.

Keystrokes

Παρακάτω θα δούμε μερικά από τα σημαντικότερα keystrokes που θα σας χρειαστούν.

CTRL+W

Με αυτό ψάχνουμε για ένα συγκεκριμένο γράμμα-λέξη μέσα στο κείμενο. Πατάμε [ENTER] για να δούμε το αποτέλεσμα. Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα αποτελέσματα μπορούμε να τα εντοπίσουμε όλα, ένα προς ένα πατώντας ξανά CTRL+W και [ENTER]. Η προηγούμενη αναζήτηση μένει αποθηκευμένη.

CTRL+K

Όπως καταλαβαίνεται, με αυτό το keystroke κάνουμε Cut μια γραμμή. Από το σημείο που βρίσκεται ο κέρσορας και μετά.

CTRL+U

Είναι σαν το paste. Την γραμμή που κάναμε πριν Cut , αυτός ο συνδυασμός πλήκτρων το κάνει paste. Αν ο κέρσορας βρίσκεται εντελώς αριστερά(στην αρχή), τότε το κάνει paste ακριβώς από πάνω. Διαφορετικά στα δεξιά του κέρσορα.

CTRL+\

Το σύμβολο backslash (\) βρίσκεται συνήθως πάνω από το Enter και κάτω από το Backspace. Το search and replace είναι μια πολύ χρήσιμη λειτουργία. Πρώτα εντοπίζεται το κείμενο που θέλετε και έπειτα το αντικαθιστάτε με κάποιο άλλο. Αν υπάρχουν περισσότερα από ένα αποτελέσματα και θέλετε να τα αντικαταστήστε όλα, πατήστε το πλήκτρο A.

CTRL+6

Αυτό ξεκινά και μαρκάρει όλες τις γραμμές στις οποίες πλοηγούμαστε. Για να το διακόψουμε πατάμε ξανά CTRL+6 = Mark Unset.
Ότι έχουμε μαρκάρει μπορούμε να τα κάνουμε ή Cut ή Copy.

Esc και backslash (\)

Προσέξτε ότι όπου χρησιμοποιούμε το ESC , ενεργοποιούμε μια λειτουργία. Αυτό δεν είναι keystroke. Δηλαδή δεν κρατάμε πατημένο το ESC και μετά το backslash. Πατάμε πρώτα το ESC μια φορά και μετά το backslash. Έτσι πηγαίνουμε στην αρχή του κειμένου.

Esc και Forward Slash (/)

πάμε στο τέλος του κειμένου.

ESC και το πλήκτρο 6

είναι το Copy. Σαν το Cut δηλαδή, αλλά δεν αφαιρεί την γραμμή.

Μάθετε τα παραπάνω Keystrokes και λειτουργίες (ESC) και θα είστε εντάξει. Αν θέλετε περισσότερα μπορείτε να καλέσετε ανά πάσα ώρα, την καρτέλα HELP με τον συνδυασμό CTRL+G.

Αποθήκευση

Για να αποθηκεύσουμε τις αλλαγές που έχουμε κάνει σε ένα έγγραφο, υπάρχουν δυο τρόποι.

CTRL+O = WriteOut

Αυτός ο συνδυασμός πλήκτρων θα γράψει τις αλλαγές στο έγγραφο. Μετά πατάμε CTRL+X για έξοδο (exit).

CTRL+X = Exit

Μπορούμε να πατήσουμε απευθείας το keystroke της εξόδου. Ο nano θα μας ρωτήσει αν θέλουμε να αποθηκεύσουμε τις αλλαγές (αλλιώς θα καταστραφούν), εκεί πατάμε το πλήκτρο Y = yes και κάνουμε έξοδο με αποθήκευση. Αν δεν θέλουμε αποθήκευση των αλλαγών, πατάμε το N = no.

Μην σας φαίνεται δύσκολος (που να δοκιμάσετε τον Vim). Αν μάθετε 5-6 keystrokes θα είστε εντάξει. Είναι ένας από τους ευκολότερους CLI editors στο Linux και καλό θα είναι να εξοικειωθείτε μαζί του έτσι ώστε αν σας χρειαστεί, να μην «ψάχνεστε».

Για εξάσκηση

Δημιουργήστε ένα νέο έγγραφο ονόματι myfile.txt, γράψτε μέσα ένα κείμενο (ότι θέλετε), τουλάχιστον 5 γραμμών και αποθηκεύστε το.

TIP: Φροντίστε έτσι ώστε οι γραμμές που γράφετε στα κείμενά σας να μην ξεπερνούν τους 80 χαρακτήρες (μαζί με τα κενά). Αυτό είναι ένα unofficial standard για να είναι ευανάγνωστες οι γραμμές και να μην κόβονται όταν ανοίγετε το κείμενο με τον editor. (σε fullscreen)

Ανοίξτε το κείμενο myfile.txt επιλέξτε τις δυο πρώτες γραμμές και κάντε τις επικόλληση στο τέλος (χωρίς να τις διαγράψετε). Αποθηκεύστε και κλείστε το κείμενο.
Ανοίξτε το κείμενο myfile.txt και αφαιρέστε τις 2 τελευταίες γραμμές που προσθέσατε πριν.

Tip: Ο nano δεν έχει λειτουργία διαγραφής γραμμής. Μπορείτε να χρησιμοποιείστε το keystroke Cut για να κόψετε τις γραμμές και μετά να αποθηκεύσετε και να κλείσετε το έγγραφο. Λάβετε υπόψιν σας πως αν το έγγραφο παραμείνει ανοιχτό, τότε ο nano κρατά στην μνήμη τις γραμμές που έχετε κόψει ακόμη και αν κάνετε copy κάποια άλλη. Δεν λειτουργεί δηλαδή σαν το clipboard. Οπότε σε ενδεχόμενο paste, θα κάνει όλες τις γραμμές paste ταυτόχρονα.

Αντιγράψτε το αρχείο fstab στον προσωπικό σας κατάλογο με την παρακάτω εντολή
```
sudo cp /etc/fstab ~/
```
Αφού έχουμε αντιγράψει το αρχείο στον προσωπικό μας κατάλογο, «παίζουμε» με αυτό. Με το αντίγραφο. Σε καμία περίπτωση δεν επεξεργαζόμαστε το original αρχείο που βρίσκεται το /etc/
Ανοίξτε το αρχείο με δικαιώματα διαχειριστή
```
sudo nano fstab
```
Αντικαταστήστε όλα τα /dev με /dov.