Αγορά υπολογιστή….για Linux

ΑΥΤΗ Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ!

Για όσους/ες δεν γνωρίζουν, εδώ θα παραθέσω μερικά από τα βήματα που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος/α, έτσι ώστε να ελαχιστοποιήσει τις πιθανότητες ασυμβατότητας – προβλημάτων – όταν έχει σκοπό να εγκαταστήσει Linux ή για να το πούμε και αντίστροφα, να αυξήσει τις πιθανότητες επιτυχίας και απρόσκοπτης λειτουργίας ενός Linux λειτουργικού συστήματος, στο νέο υπολογιστή που θα αγοράσει.

Ασύρματη κάρτα δικτύου

Ένα από τα κυριότερα προβλήματα, που ενδέχεται να αντιμετωπίσει ένας χρήστης Linux, είναι η ασύρματη κάρτα δικτύου.
Τα αίτια λίγο-πολύ είναι γνωστά, οι κατασκευαστές τέτοιων καρτών δεν ενδιαφέρονται να γράψουν οδηγούς για Linux ή και όταν γράφουν τους διαθέτουν κάτω από μια κλειστού τύπου άδεια χρήσης, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να ενσωματωθεί ο οδηγός στον πυρήνα, να μην μπορεί να αποσφαλματωθεί σωστά και να περιμένουμε απλά την εταιρία να αναβαθμίσει τον οδηγό για να υποστηριχθεί η κάρτα μας.
Άλλες κάρτες δικτύου χρειάζονται ειδικό (κλειστό τις περισσότερες φορές) firmware, για να λειτουργήσουν σωστά.
Το ποσοστό αυτών των ασύμβατων καρτών, όσο πάει και μειώνεται βέβαια, αλλά καλό θα είναι να το ψάξει κάποιος πριν αγοράσει. Μιλάμε για Laptop φυσικά.
Αυτό που πρωτίστως μας ενδιαφέρει είναι το λεγόμενο ID. Αρκετοί πωλητές/καταστήματα δεν αναφέρουν το ID της κάρτας, παρά μόνο τον κατασκευαστή (ή και το μοντέλο). Θα δείτε για παράδειγμα: Qualcomm Atheros QCA9565/ AR9565 ή και σκέτο Qualcomm Atheros. Αν κάπου δείτε αναφορά στο ID (που χλωμό το βλέπω), τότε θεωρείστε το ως συν.
Ακόμη και με την αναφορά μοντέλου/κατασκευαστή, μπορούμε να ψάξουμε (Google) για να δούμε τι προβλήματα έχουν αναφερθεί (αν έχουν αναφερθεί) σε σχέση με την διανομή Linux που θέλουμε να εγκαταστήσουμε. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε σίγουροι 100% αν δεν γνωρίζουμε το ID. Το ID είναι εκείνο που φαίνεται μέσα σε αγκύλες(όχι το Subsystem) αν δώσουμε την εντολή

lspci -nnk | grep -iA2 net

σε ένα τερματικό.
Αν μπορούμε να πάρουμε τηλ και να ρωτήσουμε για το ID, θα είναι καλύτερα. Έπειτα ψάχνουμε(Google) με το συγκεκριμένο ID της κάρτας, έτσι ώστε να είμαστε αρκετά πιο σίγουροι.

Κάρτα γραφικών

Το δεύτερο σημείο που «πονάει» συνήθως, έναν χρήστη Linux, είναι η κάρτα γραφικών και η υποστήριξη από τους ανοιχτούς (ή κλειστούς) οδηγούς. Εδώ απαιτείται πάλι το Chipset της κάρτας – εκτός από τον κατασκευαστή/μοντέλο – και αυτό ίσως το βρείτε να αναγράφεται. Το chipset φαίνεται με την εντολή

lspci -nnk | grep -iA2 vga

ή

dmesg | grep -i chipset

Και το ερώτημα είναι:
Intel, Nvidia ή AMD;
Η δική μου εμπειρία – και επειδή έχω περάσει από όλες τις προαναφερθείσες κάρτες σε Linux – είναι:
Η Intel λειτουργεί 9 στις 10 φορές απροβλημάτιστα. Full υποστήριξη σε Linux, καθώς διαθέτει τους οδηγούς της μόνον open source. Τους αναπτύσσει η ίδια και τους διαθέτει στον πυρήνα απευθείας.
H Nvidia λειτουργεί 7 στις 10 φορές απροβλημάτιστα με τους ανοιχτούς οδηγούς. Ίσως λίγο περισσότερες με τους κλειστούς. Διαθέτει οδηγούς για Linux, ωστόσο οι πολύ νέες κάρτες γραφικών ίσως να έχουν προβλήματα, μέχρι να ολοκληρωθεί η υποστήριξη. Δεν προσφέρει σχεδόν τίποτε στο ανοιχτό λογισμικό (ως εταιρία λέμε τώρα, η Nvidia), αλλά οι κάρτες της είναι ανώτερες από εκείνες της Intel σε θέμα επιδόσεων(παιχνίδια..κλπ).
H AMD(ΑΤΙ) λειτουργεί 5 στις 10 φορές απροβλημάτιστα με τους κλειστούς οδηγούς, ενώ με τους ανοιχτούς λειτουργεί κάπως καλύτερα. Συμμετείχε στην ανάπτυξη των ανοιχτών οδηγών, σίγουρα έχει προσφέρει περισσότερα στο ΕΛ/ΛΑΚ απ’ ότι η Nvidia, τελευταία όμως και μάλλον λόγω οικονομικών δυσχερειών, έχει κάπως ρίξει τους ρυθμούς.
Για όσους/ες δεν γνωρίζουν τι είναι οι ανοιχτοί/κλειστοί οδηγοί, οι ανοιχτοί είναι εκείνοι που αναπτύσσονται ως ανοιχτός κώδικας (ΕΛ/ΛΑΚ) και συμπεριλαμβάνονται στις περισσότερες διανομές από προεπιλογή, ενώ οι κλειστοί είναι εκείνοι που διαθέτουν οι εταιρίες (Nvidia/AMD) και πρέπει να τους εγκαταστήσουμε χειροκίνητα.

Το σημείο που πονάει περισσότερο απ’ όλα είναι τα υβριδικά γραφικά. Διπλές κάρτες γραφικών. Ο καλύτερος συνδυασμός είναι Intel/Nvidia, ο χειρότερος Intel/AMD ή και AMD/AMD. Για τον πρώτο συνδυασμό υπάρχει πρόγραμμα ονόματι bumblebee, για διαχείριση των καρτών. Υπάρχει επίσης και υποστήριξη από την Nvidia με τον κλειστό της οδηγό και το πακέτο nvidia-prime. Για τους υπόλοιπους συνδυασμούς, δεν γνωρίζω τίποτα. Κάποιοι αναφέρουν ότι το Catalyst (κλειστό λογισμικό της AMD) μπορεί να αναλάβει τέτοια διαχείριση, αλλά προσωπικά δεν έχω δοκιμάσει κάτι τέτοιο.

Προ-εγκατεστημένο Windows/UEFI

Πραγματικά δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν ο υπολογιστής έχει προ-εγκατεστημένο Windows λειτουργικό με UEFI/Secure boot ενεργοποιημένα. Πλέον οι περισσότερες διανομές έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν αυτές τις ασυμβατότητες. Η διαδικασία της εγκατάστασης (εξαρτάται από τη διανομή) ενδέχεται να διαφέρει από την απλή -BIOS- εγκατάσταση, αλλά ρωτώντας και ψάχνοντας βρίσκουμε τη λύση. Ενδεχομένως να χρειαστεί (σε κάποιες περιπτώσεις) να απενεργοποιηθεί το secure boot.
Το ότι δεν υπάρχει κάποιο πρόβλημα με το UEFI/Secure Boot, ισχύει μεν για ένα μεγάλο ποσοστό κατασκευαστών, αλλά όχι για όλους. Κατά καιρούς έχουν «κατηγορηθεί» κατασκευαστές για τέτοιο κλείδωμα του UEFI, όπου δεν μπορεί κάποιος ούτε boot από άλλο μέσο (USB/DVD) να κάνει. Καλό θα είναι λοιπόν να ψάξετε και το μοντέλο/κατασκευαστή του Laptop/Desktop(αν πάρετε κάποιο έτοιμο) για τέτοια προβλήματα. Σε ότι αφορά το UEFI και κατά πόσο είναι ευέλικτο, μπορούμε να ψάξουμε με το μοντέλο της μητρικής κάρτας(motherboard) για να δούμε «τι παίζει».

Τα υπόλοιπα

Τα υπόλοιπα εξαρτήματα του υπολογιστή (δεν μιλάω για περιφερειακά), στις περισσότερες των περιπτώσεων λειτουργούν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Ενσωματωμένη κάμερα, σκληρός δίσκος, μνήμες, USB 2.0/3.0, συνδέσεις(π.χ SATAIII, HDMI), DVD player, ηχεία, φωτιζόμενα πληκτρολόγια..κλπ.
Φυσικά εξαιρέσεις υπάρχουν παντού, αλλά για κάθε πρόβλημα υπάρχει και μια λύση. Ειδικά αν αναφερόμαστε σε ανοιχτό κώδικα, η λύση μπορεί να βρεθεί πιο εύκολα και με τη δική μας συνδρομή.

Η καλύτερη πιστοποίηση

Η καλύτερη πιστοποίηση μπορεί να δοθεί από εσάς/εμάς τους ίδιους με Live δοκιμή. Πιέστε όσο μπορείτε το κατάστημα απ’ όπου θα αγοράσετε τον σταθερό ή φορητό σας για να σας επιτρέψει να κάνετε μια εκκίνηση από ένα Live USB. Εν τέλει και αν αυτό γινόταν σε όλα τα καταστήματα, δεν θα χρειαζόταν να γράψω τίποτε από τα προηγούμενα. Φτιάξτε ένα Live USB με την διανομή που σας ενδιαφέρει. Φροντίστε να είναι ενημερωμένη έκδοση. Επίσης φροντίστε να είναι πλήρης σε γραφικό περιβάλλον και λειτουργίες(η διανομή του Live USB). Πηγαίνετε στο κατάστημα και ρωτήστε – πιέστε – να σας επιτρέψουν να κάνετε boot τον υπολογιστή που σας ενδιαφέρει από αυτό το Live USB. Εκεί, θα τα δείτε και θα τα τσεκάρετε όλα. Κάμερα, κάρτα γραφικών, κάρτα δικτύου.. κλπ. Αν λειτουργεί σωστά στο Live, θα λειτουργεί σωστά και μετά την εγκατάσταση.

Η συμβατότητα είναι ρευστή

Ναι, αυτό είναι αλήθεια και κάθε μη-πορωμένος χρήστης Linux πρέπει να το παραδεχτεί. Μπορεί να αγοράσετε υπολογιστή ακόμη και με προ-εγκατεστημένο Linux λειτουργικό, ο οποίος φυσικά και λειτουργεί άψογα τη στιγμή της αγοράς, και μετά από μια αναβάθμιση να μη λειτουργεί το WiFi, για παράδειγμα.
Τα περισσότερα από αυτά τα προβλήματα λύνονται, είτε με κάποιο workaround, είτε με ένα bug fix. Δημιουργούνται όχι πολύ συχνά και συνήθως περισσότερες είναι οι νέες λειτουργίες και υποστήριξη νέων συσκευών στον πυρήνα, παρά τα σφάλματα.

Γιορτές έρχονται, καλές αγορές εύχομαι σε όσους/ες έχουν σκοπό για κάποιο Laptop/Desktop. Και ψάχνουμε, ψάχνουμε – ρωτάμε(forum – IRC – λίστες..κλπ), για να μην «ψαχνόμαστε» αργότερα.