Από Windows σε Ubuntu – για μια ομαλή μετάβαση

ΑΥΤΗ Η ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΕΧΕΙ ΓΙΝΕΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟ ΠΡΙΝ!

Μιας και το τέλος υποστήριξης μιας ιστορικής έκδοσης των Windows (Windows XP) πλησιάζει, είπα να γράψω ένα άρθρο (οδηγό;) που ίσως να βοηθήσει κάποιους χρήστες να σκεφτούν κάποια πράγματα, πριν πάρουν την απόφαση να μεταβούν σε ένα Linux λειτουργικό σύστημα.

Φυσικά και το άρθρο αφορά χρήστες που δεν έχουν «δουλέψει» ξανά με Linux και δεν γνωρίζουν ούτε τα βασικά. Το άρθρο φυσικά δεν αφορά μόνον όσους έχουν Windows XP (αυτά ήταν μόνον η αφορμή για την συγγραφή).

Για να μην καταλήξετε λοιπόν ένας δυσαρεστημένος χρήστης Linux, όπου μετά την αποτυχημένη προσπάθεια μετάβασης (από Windows) θα σκεφτείτε ίσως πως, «το Linux δεν είναι ακόμη έτοιμο για υπολογιστές» , σκεφτείτε(ή κάντε) μερικά από τα παρακάτω πριν πάρετε την απόφαση.

Γιατί θέλετε να μεταβείτε σε Linux ;

Ίσως από τις σημαντικότερες ερωτήσεις που πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζετε την απάντηση πριν κάνετε κάποια ενέργεια. Ποιος είναι ο λόγος λοιπόν ; Θέλετε να δοκιμάσετε κάτι διαφορετικό ; θέλετε μια «δωρεάν έκδοση των Windows» ;
Εμπειρικά μπορώ να σας πω ότι οι πιο πετυχημένες μεταβάσεις από Windows σε Linux, γίνονται όταν ο χρήστης δεν περιμένει να είναι το Linux ένα λειτουργικό σύστημα σαν τα Windows. Να είστε σίγουροι πως θα χρειαστεί να ψάξετε και να μάθετε κάποια πράγματα άσχετα από τις ασυμβατότητες υλικού, που ίσως να μην αντιμετωπίσετε κιόλας. Ακόμη δηλαδή και αν όλα δουλέψουν ρολόϊ από την πρώτη εγκατάσταση.

Μεταβείτε σε open source εφαρμογές

Το Ubuntu χρησιμοποιεί από default μόνον open source εφαρμογές. Μην περιμένετε να έχετε τα προγράμματα των Windows στο Ubuntu. Καλό θα είναι να ξεκινήστε να δοκιμάζετε open source εφαρμογές στο Windows λειτουργικό που έχετε. Οι περισσότερες από αυτές διαθέτουν .exe αρχεία. Π.χ αλλάξτε το photoshop με Gimp, αλλάξτε τον Interent Explorer με Firefox, δοκιμάστε το Inkscape, το audacity , τον VLC. Δείτε μια λίστα με opensource εφαρμογές.

Παιχνίδια – gaming

Αν και τα παιχνίδια στο Linux έχουν αρχίσει και «παίρνουν τα πάνω τους» , λόγω της Valve και της πλατφόρμας Steam, μην περιμένετε να παίζετε ότι και στα Windows. Δεν έχουν βγει ακόμη τόσοι πολλοί τίτλοι παιχνιδιών αν και (επαναλαμβάνω) πως το Steam προώθησε αρκετά το Linux Desktop σε αυτό τον τομέα. Ψάξτε πριν κάνετε την μετάβαση να δείτε αν το παιχνίδι (ή παιχνίδια) που σας αρέσει υπάρχει ως native σε Linux. Ναι, υπάρχει και μια εναλλακτική που λέγεται wine. Ένα πρόγραμμα εξομοίωσης που επιτρέπει να τρέχετε αρχεία Windows σε Linux, θα προτείνω όμως να μην το χρησιμοποιήσετε (εκτός και αν είναι απόλυτη ανάγκη). Δεν εγκαθιστούμε Linux για να τρέχουμε εφαρμογές Windows και επίσης δεν τρέχουν όλες οι εφαρμογές/παιχνίδια όπως πρέπει. Προσπαθήστε να μείνετε με τις λεγόμενες native.

Δοκιμάστε πριν μεταβείτε

Οι περισσότερες διανομές Linux (και σίγουρα το Ubuntu) σας δίνουν την δυνατότητα να δείτε και να δοκιμάσετε την διανομή πριν την εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι δοκιμής, εγώ εδώ θα τους αναφέρω όλους, αλλά θα ξεχωρίσω και θα προτείνω όσους θεωρώ καλύτερους.

1) Virtualbox
Μέσα από μια εικονική μηχανή και χωρίς να επηρεάσετε/καταστρέψετε την Windows εγκατάστασή σας, μπορείτε να εγκαταστήσετε και να δοκιμάσετε το Ubuntu. Δείτε ένα βίντεο/οδηγό παρουσίασης του Virtualbox.

2) wubi
Αυτό είναι ένα αρχείο .exe για Windows που σας επιτρέπει να εγκαταστήσετε (πάλι εικονικά) το Ubuntu μέσα στο Windows λειτουργικό σας. Το Ubuntu θα εγκατασταθεί ως εφαρμογή (μπορείτε να το διαγράψετε από τον πίνακα ελέγχου) και θα σας δώσει μια ιδέα για το πως είναι το λειτουργικό σύστημα.

3) Live CD/DVD/USB
Μπορείτε να δημιουργήσετε το λεγόμενο Live CD ή USB , να το φορτώσετε στον υπολογιστή σας και να δείτε το Ubuntu χωρίς να πειράξετε ή χαλάσετε κάτι από την υπάρχουσα έκδοση των Windows που έχετε. Ούτε εγκατάσταση χρειάζεται – τίποτα. Το χρησιμοποιείτε ως ένα πλήρες λειτουργικό μέσα από ένα CD/DVD ή USB stick.

4) Dual Boot
Τέλος το dual boot (διπλή εκκίνηση) είναι μια διαδεδομένη μορφή δοκιμής του Ubuntu, όμως εδώ θα χρειαστεί προσοχή. Εδώ θα εγκαταστήσετε το Ubuntu κανονικά στον υπολογιστή σας, χωρίς να διαγράψετε τα Windows και θα επιλέγετε εσείς κάθε φορά από πιο λειτουργικό θέλετε να κάνετε εκκίνηση. Όταν είστε έτοιμοι και σίγουροι για την μετάβαση, μπορείτε να διαγράψετε (εύκολα και γρήγορα) τα Windows και να μείνετε μόνον με το Ubuntu.

Από τους παραπάνω τρόπους οι δυο που προτείνω εγώ είναι ο 3 και ο 4. Το Live CD/DVD ή USB θα σας εξασφαλίσει πως δεν θα χαλάσετε την υπάρχουσα εγκατάστασή σας (Windows) και θα σας δώσει μια καλή εικόνα ακόμη και στο performance του λειτουργικού. Το dual boot φυσικά και είναι το ιδανικότερο λόγω του ότι κάνετε (πλέον) μια κανονική εγκατάσταση του Ubuntu. Εκεί θα δείτε το λειτουργικό σε πλήρη δράση. Σε ότι αφορά τους δυο εικονικούς τρόπους δοκιμής , το Virtualbox είναι καλό, ωστόσο μην περιμένετε να δείτε πως θα συμπεριφέρετε το Ubuntu στο δικό σας hardware. Θα χρησιμοποιηθεί ένα εικονικό hardware , αυτό της εικονικής μηχανής. Σε ότι αφορά το wubi.exe η άποψή μου είναι γραμμένη σε αυτό το blog. Το θεωρώ παρωχημένο και επικίνδυνο (ειδικά αν έχετε Windows 8)

Ψάξτε λοιπόν να βρείτε πως να φτιάξετε ένα live USB. Προτιμήστε USB , έναντι των CD/DVD που συνήθως δημιουργούν διάφορα προβλήματα. Αν ο υπολογιστής σας είναι τόσο παλιός που δεν μπορεί να κάνει boot από USB, τότε γράψτε(κάψτε) ένα CD/DVD στην χαμηλότερη ταχύτητα (είναι σημαντικό αυτό) και κάντε boot από εκεί. Επιλέξτε το «Try Ubuntu without installing» και ξεκινήστε την περιήγηση.

Αν είστε αρκετά σίγουροι για τον εαυτό σας, δημιουργήστε ένα dual boot. Αν έχετε απορίες, καλό θα είναι να ρωτήσετε πριν κάνετε την προσπάθεια για το dual boot. Στο dual boot υπάρχει η περίπτωση να διαγράψετε (από λάθος) τα Windows.

Τα παραπάνω link είναι χρήσιμοι οδηγοί, από τους πολλούς που υπάρχουν στο φόρουμ της Ελληνικής κοινότητας Ubuntu.

Εκμάθηση

Έχετε όρεξη να μάθετε νέα πράγματα ; αν όχι, τότε περιμένετε μέχρι να σας έρθει. Αν είστε από τους χρήστες που θέλετε να μείνετε σε αυτά που ξέρετε ήδη (από τα Windows), τότε περιμένετε. Διότι με το Linux σίγουρα θα χρειαστεί να μάθετε νέα πράγματα. Σίγουρα όμως. Ότι ξέρετε μέχρι στιγμής και αφορά τα Windows, θα πρέπει να τα ξεχάσετε.
Δεν κατεβάζουμε προγράμματα (συνήθως) από το Internet, ή από torrentαδικα.
Δεν ψάχνουμε να βρούμε το καλύτερο δωρεάν ή σπασμένο antivirus.
Δεν ψάχνουμε να βρούμε το καλύτερο δωρεάν ή σπασμένο πρόγραμμα ανασυγκρότησης δίσκων, καθαρισμού registry…κλπ.
Τι είναι το τερματικό και σε τι θα μου χρειαστεί ;
Τι είναι το ΕΛ/ΛΑΚ ;

Έτσι, λίγες δηλώσεις και ερωτήσεις που θα σας απασχολήσουν. Που θα πρέπει να ξέρετε όταν κάνετε την μετάβαση σε Linux. Από εκεί και πέρα είναι δικό σας θέμα αν θέλετε να εμβαθύνετε περισσότερο ή όχι. Δεν παίζει σημασία. Δεν χρειάζεται να ξέρετε προγραμματισμό, να είστε (ή να γίνετε) hacker, να είστε (ή να γίνετε) power user. Ένας απλός όμως χρήστης Linux δεν συγκρίνεται με έναν απλό χρήστη Windows. Ένας απλός χρήστης Linux γνωρίζει τουλάχιστον τις βασικές έννοιες του λειτουργικού συστήματος που τρέχει στον υπολογιστή του. Ίσως γι’ αυτό όσοι χρησιμοποιούν Linux θεωρούνται «hackers» από τους απλούς χρήστες Windows. Διότι ένας απλός χρήστης Linux πρέπει να μάθει. Το ίδιο το λειτουργικό θα τον ωθήσει να μάθει 5 πράγματα. Όχι παραπάνω, πέντε πράγματα. Ακόμη και αυτά τα 5 πράγματα θεωρούνται βαθιά γνώση για έναν απλό χρήστη Windows. Ο λόγος φυσικά είναι πως το Linux είναι ένα ανοιχτό βιβλίο. Δεν αποκρύπτει τίποτα, αντιθέτως σε ωθεί να μαθαίνεις όλο και περισσότερα.

Ασυμβατότητα υλικού

Υπάρχει και αυτό. Ναι. Ο λόγος ; είναι για άλλο άρθρο. Πάντως δεν ευθύνεται το Linux σε αυτόν τον τομέα. Βασικά εν έτη 2014 οι ασυμβατότητες υλικού έχουν μειωθεί στο ελάχιστο, ωστόσο δεν παύουν εντελώς να υπάρχουν. Αυτό όμως μπορείτε να το δείτε εύκολα. Αν τρέξετε το Ubuntu μέσα από ένα Live CD/DVD/USB , συνδέσετε τις συσκευές σας στον υπολογιστή (π.χ printer, εξ.δίσκο, κάμερα, wifi usb..κλπ) θα δείτε τι γίνεται. Αν τις αναγνωρίζει, αν τρέχουν, αν ανταποκρίνονται σωστά. Ίσως εδώ θα πρέπει να ψάξετε για κάποια συγκεκριμένη συσκευή που έχετε, να δείτε αν είναι συμβατή με Linux. Σε ότι αφορά το εσωτερικό hardware (π.χ Laptop wireless, κάρτα γραφικών..κλπ) θα φανεί αμέσως από την πρώτη εκκίνηση.
Προτιμήστε νέες εκδόσεις Ubuntu. Η νεότερη, πιθανότατα θα έχει και την μικρότερη ασυμβατότητα. Υπάρχουν δυο εκδόσεις Ubuntu, η current stable και η current LTS. Τι είναι αυτές οι εκδόσεις ; Κάτι λέγαμε προηγουμένως για «όρεξη για μάθηση» . Ξεκινήστε.

Κάπου εδώ τελειώσαμε. Δεν νομίζω πως χρειάζεται κάτι παραπάνω.
Καλές μεταβάσεις και μην διστάσετε να ρωτήσετε για οτιδήποτε. Καλό θα είναι να εξοικειωθείτε με το «πρώτα ψάχνω και μετά ρωτάω», οποιαδήποτε όμως ερώτηση είναι καλοδεχούμενη.
Που να ρωτήσετε ; Δείτε.